Zespół stresu pourazowego

Wielu z nas doświadczyło w życiu sytuacji, która nosiła cechy zdarzenia traumatycznego np. byliśmy świadkami lub uczestniczyliśmy w poważnym wypadku samochodowy, napaści czy bardziej naturalnych zdarzeniach jak klęska żywiołowa lub jej skutki. Bezpośrednio po tak trudnym zdarzeniu, naturalnym jest jego przeżywanie, zarówno emocjonalne jaki fizjologiczne. To drugie związane jest z reakcjami organizmu, kiedy to mobilizowane są wszelkie podstawowe układy w naszym ciele (krwionośny, szkieletowy, mięśniowy i inne) mające zwiększyć efektywność ucieczki lub walki w reakcji na sytuację zagrożenia życia.

U większości ludzi, z upływem czasu, objawy stopniowo zanikają i człowiek powraca do równowagi. Według badaczy (E.B. Foa, S.P.Cahill) proces powrotu do zdrowia jest związany z naturalnością codziennego przeżywania, dzielenia się emocjami i wspomnieniami sytuacji traumatycznej z innymi ludźmi. Jednak część osób, w skutek trudnego przeżycia, nie powraca do równowagi i potrafi cierpieć nawet przez wiele lat z powodu nawracających objawów. U osób tych wykształcił się zespół stresu pourazowego (posttraumatic stress disorder ) zwany w skrócie PTSD.

Najczęściej u osób cierpiących z powodu PTSD powracają uporczywe i natrętne obrazy i myśli dotyczące sytuacji traumatycznej, zwane „fleshbacks”, które są nad wyraz realistyczne i sprawiają, że emocje i przeżycia są wciąż tak samo silne, jak tuż po rzeczywistym zdarzeniu. Często pojawiają się podczas snu, czy w miejscach bądź sytuacjach przypominających jakiś aspekt traumatycznego zdarzenia.
Osoby cierpiące, z powodu ciągłego stresu i ładunku emocjonalnego jakie za sobą niesie stałe przeżywanie sytuacji traumatycznej, starają się ze wszelkich sił unikać myślenia, uczuć czy rozmów związanych z tym zdarzeniem. Starają się również unikać wszelkich sytuacji czy osób, które mogłyby zainicjować wspomnienie o traumie. To sprawia, że cała uwaga i zasoby człowieka są wydatkowane tylko w jednym kierunku a w konsekwencji odcinają go od innych aspektów życia. Wpływa to na relacje z ludźmi oraz znaczne zmniejszenie liczby podejmowanych aktywności, w tym również zawodowej i rodzinnej. W związku z tym osoba ma poczucie oddalenia czy wyobcowania oraz nie widzi żadnych pozytywnych perspektyw życiowych.

Leczenie zespołu stresu pourazowego polega na przywróceniu równowagi i harmonii z pomocą technik i metod psychoterapeutycznych. Wśród efektywnych sposobów leczenia PTSD wymienia się techniki wykorzystywane w nurcie psychoterapii behawioralnej oraz poznawczo-behawioralnej jak i EMDR (odwrażliwienie za pomocą ruchu gałek ocznych – eye movement desensitization and reprocessing). Najczęściej stosowaną jest jednak metoda przedłużonej ekspozycji, która bazuje na naturalnych reakcjach ludzkich na stres i sposobie jego przeżywania. Wymienione metody leczenia, po uprzedniej konsultacji z lekarzem specjalistą, mogą zostać uzupełnione o farmakoterapię.